Vũ Thị Ngọc Hướng sinh năm 1999, là người dân tộc Giáy, quê ở Sa Pa, Lào Cai. Cô gái 22 tuổi vừa tốt nghiệp định hướng Nghiên cứu phát triển, khoa Quốc tế học, Đại học Hà Nội. Những ngày qua, cô hướng dẫn viên người đồng bào này gây "sốt" trên mạng xã hội bởi kinh doanh tour du lịch online mới mẻ.
Trong những ngày dịch bệnh, Hướng đã về quê nhà, nghiên cứu các địa điểm nổi tiếng và mở dẫn tour qua các ứng dụng online như Zoom, Google Meet,... Người tham gia sẽ truy cập trực tuyến vào liên kết, tương tác từ xa để "tham quan" cảnh vật Sa Pa qua sự dẫn dắt của cô hướng dẫn viên người Giáy Ngọc Hướng.
Trong cuộc trò chuyện cùng TravelMag, Hướng đã có những chia sẻ thú vị về hình thức du lịch online của mình.
Chọn bỏ phố về quê lập nghiệp
- Trong khi đa số người trẻ chọn chốn thành thị xa hoa để phát triển sự nghiệp, vì sao bạn quyết định quay về quê nhà?
Khi đi học và vừa tốt nghiệp, em cũng giống như các bạn trẻ, đều phân vân giữa sự lựa chọn ở thành phố hay về quê. Đối với ngành học của em, ở lại thành phố sẽ có rất nhiều cơ hội để phát triển, đặc biệt mình có thể làm ở các tổ chức quốc tế. Tuy nhiên, sau khi tốt nghiệp em đã quyết định về Sa Pa để khởi nghiệp từ du lịch. Lý do em trở về quê hương cũng một phần xuất phát từ mong muốn phát triển cộng đồng, một phần là yêu thích du lịch.
Sinh ra và lớn lên ở Sa Pa, em được chứng kiến những năm tháng mảnh đất này phát triển du lịch, từ cơ bản tới hiện đại như có thêm cáp treo, trung tâm thương mại, khách sạn 5 sao... nhưng em cũng nhận thấy tốc độ đô thị hóa ở Sa Pa diễn ra nhanh, khiến nhiều cơ sở làm du lịch không hiệu quả, không phản ánh đúng văn hóa, bản sắc của vùng đất. Ngoài ra, cũng có nhiều người bản địa muốn làm du lịch lại kém phát triển.
Bản thân là lớp trẻ của Sa Pa, được học về phát triển nên em mong muốn được chia sẻ tới du khách những vẻ đẹp còn ẩn giấu ở vùng đất này và truyền cảm hứng cho người địa phương bảo tồn, gìn giữ bản sắc dân tộc và phát triển du lịch từ đó.
- Dường như ngành học của bạn không liên quan đến du lịch, bạn bắt đầu với con đường này thế nào?
Từ nhỏ, em thường được nghe những câu chuyện cổ của người Giáy từ bà và các bác nên có niềm yêu thích lớn đối với văn hoá truyền thống của người Giáy.
Em là một người yêu thích tự do, khám phá, rất thích đi du lịch để trải nghiệm, học hỏi nhiều điều mới. Em ước mơ có thể đi du lịch vòng quanh thế giới và thành lập một doanh nghiệp về du lịch trải nghiệm, góp phần xây dựng du lịch Sa Pa bền vững cũng như giúp cho cộng đồng của mình gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp.
Đặc biệt hơn, vốn là một người thích sự yên bình, khí hậu mát mẻ và rất yêu thiên nhiên, đặc biệt là quê hương mình nên em muốn giới thiệu tới mọi người về những vẻ đẹp đó dưới góc nhìn của người bản địa. Trong một số lần may mắn được đi cùng thím dẫn tour tại Sa Pa, nhận thấy những tiềm năng về du lịch tại địa phương của mình, em đã bắt đầu có niềm yêu thích không chỉ là đi du lịch mà còn làm du lịch.
Dù ngành học không chuyên sâu về du lịch nhưng những kiến thức em học được ở khoa Quốc tế học đều liên quan đến làm phát triển, trong đó có phát triển cộng đồng. Khi còn học năm 2, năm 3 em đã nhận thấy những vấn đề về du lịch bền vững tại quê hương, những vấn đề về bất bình đẳng trong xã hội. Những điều đó đã thôi thúc em nảy ra những ý tưởng mới với mong muốn góp phần giải quyết các vấn đề phát triển của quê hương và cộng đồng. Vậy nên, sau khi hoàn thành chương trình học ở trường, em đã trở về quê và bắt đầu thực hiện ý tưởng của mình, một trong số đó là dự án “Du lịch Trải nghiệm Online cùng người bản địa Sa Pa”.
Làm trái ngành và sự cố gắng để bù thiếu sót
- Theo bạn, mình có những thuận lợi, khó khăn gì so với những người làm du lịch học đúng chuyên ngành?
Về thuận lợi, em là người bản địa sinh ra và lớn lên ở Sa Pa, một miền đất có tiềm năng du lịch lớn nên có hiểu biết rõ về thiên nhiên, văn hóa, con người nơi đây. Em được chứng kiến sự thay đổi và phát triển của bản làng, quê hương đặc biệt sự thay đổi trong phát triển du lịch nên nhận thấy những vấn đề và tiềm năng trong xu hướng phát triển của du lịch quê nhà.
Mặc dù không được học du lịch một cách chuyên nghiệp và bài bản nhưng em làm du lịch xuất phát từ tình yêu, niềm trăn trở đối với sự phát triển du lịch của quê nhà nên đã tạo sự mới mẻ, độc lạ không bị dập khuôn, cứng nhắc. Không học du lịch nhưng được học về phát triển, bản thân em nhìn nhận được những vấn đề tồn đọng và tiềm năng ở Sa Pa để khi làm du lịch không chỉ đơn thuần là làm du lịch mà còn hướng tới phát triển du lịch bền vững lâu dài.
Về khó khăn, em không có kiến thức, kỹ năng chuyên môn về làm du lịch như những người học đúng chuyên ngành, thiếu kiến thức tổng quát về ngành du lịch nói chung. Ví dụ, các bạn học du lịch sẽ được học về các nền văn hóa, cách tổ chức và điều hành tour bài bản, chuyên nghiệp. Tuy nhiên, em tin sự cố gắng, trau dồi sẽ giúp mình cải thiện điều này.
- Ý tưởng làm tour du lịch online của bạn bắt nguồn từ đâu, bạn có tham khảo từ những người khác?
Trong 2 năm từ khi bắt đầu có dịch Covid-19, du lịch Sa Pa bị ảnh hưởng nặng nề, nhiều cơ sở du lịch tạm thời dừng hoạt động, thậm chí là đóng cửa hoàn toàn (270 cơ sở 9/2020) do lượng khách du lịch giảm mạnh đặc biệt là số khách du lịch nước ngoài. Song song là tỷ lệ thất nghiệp trong lĩnh vực du lịch cũng tăng cao (10.000 lao động mất việc năm 2020) do phần lớn các cơ sở kinh doanh du lịch không đủ kinh phí duy trì hoạt động và chi trả cho nhân viên. Kéo theo đó là cuộc sống của người dân ở Sa Pa đã gặp rất nhiều khó khăn bởi khó tiêu thụ các sản phẩm từ nông nghiệp, nghề truyền thống,…
Trước hoàn cảnh khó khăn do dịch Covid-19 gây ra, nhiều cơ sở du lịch vẫn luôn tìm cách để duy trì cho đến khi qua dịch nhưng vẫn chưa có phương án hiệu quả. Đặc biệt, những hướng dẫn viên bản địa - những người vốn đã có một lượng khách hàng cũ nhất định thì phải dừng hoàn toàn công việc và trở về làm nông, thất nghiệp hoặc đổi nghề trong thời gian chờ đợi hết Covid.
Bên cạnh đó, phần lớn mọi người (khách hàng) đang phải giãn cách, không thể di chuyển đến nhiều địa điểm đặc biệt không thể đi du lịch trong giai đoạn Covid-19 được. Nên họ đang cảm thấy rất chán và có mong muốn được đi đâu đó hoặc làm việc gì đó để giải tỏa căng thẳng, giải tỏa nỗi "cuồng chân".
Ngoài ra, hiện nay, theo quan sát của em, càng ngày càng nhiều khách du lịch nội địa đặc biệt là các bạn trẻ 21-35 tuổi có mong muốn khi đi du lịch được trải nghiệm, khám phá sâu hơn về các nét đẹp văn hóa, thiên nhiên, con người thay vì chỉ đi du lịch và check-in.
Vậy nên em đã thực hiện ý tưởng xây dựng và tổ chức các Tour du lịch trải nghiệm Sa Pa qua hình thức Online mang tên: "Du lịch trải nghiệm Online cùng người bản địa Sa Pa".
- Là một cô gái trẻ, bạn có thấy áp lực không khi bỗng nhiên mình được rất nhiều người biết đến? Bởi khi độ phủ sóng cao thường đi kèm những câu chuyện bên lề.
Mặc dù rất vui và bất ngờ khi mọi người biết đến ý tưởng của mình nhưng cũng là một áp lực lớn. Do du lịch online là một mô hình du lịch rất mới ở Việt Nam và sản phẩm vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Tuy nhiên, đây vừa là thách thức vừa là động lực để em càng ngày càng hoàn thiện bản thân và sản phẩm.
Tour du lịch online có gì khác biệt?
- Hướng nghĩ tour du lịch online của mình có gì khác biệt so với các tour khác?
Tour du lịch Online của em khác với các tour bình thường bởi đây là chương trình du lịch trải nghiệm online duy nhất và đầu tiên tại Sa Pa với nhiều trải nghiệm đa dạng, độc đáo, khác biệt, không có cơ sở du lịch nào khác có (những câu chuyện và thông tin về các địa điểm, sự vật, việc để trải nghiệm được tổng hợp từ nhiều nguồn đáng tin cậy, có chiều sâu, chi tiết, đậm đà bản sắc văn hóa các dân tộc ở Sa Pa, Lào Cai).
Thứ hai, những người đồng hành (Hướng dẫn viên) đều là người bản địa Sa Pa. Cuối cùng là những trải nghiệm này mang giá trị nhân văn (gìn giữ, bảo tồn, và phát huy những giá trị văn hóa dân tộc, hướng tới du lịch Sa Pa bền vững).
- Các thông tin, địa điểm bạn đưa ra có thể tìm hiểu trên các phương tiện truyền thông, theo bạn vì sao du khách nên chọn tham gia tour của bạn?
Du khách nên chọn tham gia tour của em bởi vì sự độc đáo, khác biệt, không có cơ sở du lịch nào khác có bởi vì những địa điểm, trải nghiệm vô cùng mới lạ, rất ít du khách biết đến, hầu như hoặc rất khó có thể tìm kiếm các thông tin liên quan về những địa điểm, trải nghiệm đó trên phương truyền thông.
Ví dụ, Nậm Cang là một bản nằm tận cùng về phía Đông Nam của Sa Pa, trước đây gần như chỉ có người bản địa mới biết đến nơi này. Hiện nay, mặc dù đã có nhiều thông tin hơn về địa điểm mới này nhưng chỉ chủ yếu là thông tin chung về vị trí địa lý và phong cảnh chứ chưa có nhiều người biết đến và trải nghiệm những điểm đặc sắc trong văn hóa, thiên nhiên.
- Dẫn tour online có gặp nhiều khó khăn trở ngại không? Vì thời tiết nắng mưa bất thường, bạn còn phải vừa đi vừa nói trong vòng 1,5 giờ liền, hơn nữa, việc đi tour trên núi thường kết nối không ổn định.
Vì đây là loại hình du lịch online nên phụ thuộc khá nhiều vào các yếu tố bên ngoài như thời tiết, kết nối đường truyền... Đó cũng là trở ngại và băn khoăn của em trong quá trình làm tour. Tuy nhiên, dự án vẫn đang trong quá trình hoàn thiện và trải nghiệm sản phẩm nên em sẽ cố gắng khắc phục những khó khăn và mang đến cho khách hàng những trải nghiệm và chất lượng sản phẩm tốt nhất.
- Trải nghiệm đáng nhớ nhất của Hướng khi dẫn tour online là gì?
Trải nghiệm đáng nhớ nhất của em khi dẫn tour online “Nậm Cang, huyền bí một góc Sa Pa” ngày 8/8/2021 vì đã thu hoạch được rất nhiều kiến thức và trải nghiệm nhưng trong điều kiện thời tiết vô cùng nóng và gặp nhiều trục trặc về thiết bị.
Do Nậm Cang là một bản có vị trí thấp hơn các bản khác, mặc dù nhiệt độ trung bình chỉ rơi vào 20-25 độ nhưng hôm em dẫn tour này rơi vào đúng dịp nóng kỷ lục của Lào Cai (39,5 độ) nên hôm đó nắng lên sớm, rất gắt. Khi em dẫn tour thì máy bị nóng quá đã bị sập nguồn và thoát ra khỏi cuộc trò chuyện rất nhiều lần. Tuy nhiên, nhờ có tour đó mà em đã học được nhiều điều hơn và rút ra các bài học kinh nghiệm quý báu.
Hoài bão "vượt biên giới" của cô gái ngoài đôi mươi
- Việc tương tác online thường phát sinh nhiều vấn đề, đặc biệt khi gặp những câu hỏi hóc búa hay các câu hỏi bản thân chưa biết, bạn giải quyết thế nào?
Nếu gặp phải những câu hỏi khó mà bản thân chưa biết em thường sẽ hỏi những người khác trong nhóm và khách hàng để họ có thể chia sẻ câu chuyện họ biết đến những người khác, cùng lúc đó em có thể học hỏi thêm nhiều điều và tạo ra không khí cởi mở trong suốt buổi tour.
Với những câu hỏi liên quan đến văn hóa địa phương, em sẽ hỏi những người dân bản địa xung quanh, hoặc hỏi những người đồng hành vì người đồng hành cũng đều là dân bản địa. Trường hợp chưa thể đưa ra câu trả lời xác đáng, em sẽ xin hoãn câu trả lời để tìm hiểu thêm và trả lời khách sau.
- Từ dẫn tour miễn phí đến có thu phí, bước ngoặt này thay đổi thế nào với bạn, bởi một khi nhận thu tiền thì trách nhiệm phải cao hơn?
Ngay từ những buổi đầu tiên thực hiện ý tưởng tour online thì em đã xây dựng kế hoạch tổ chức các tour có thu phí và miễn phí (tùy tour). Những tour đầu tiên em không thu phí nhằm tìm hiểu về nhu cầu, sở thích du lịch trải nghiệm của khách hàng và rút kinh nghiệm để hoàn thiện các tour tiếp theo.
Tất cả các tour kể cả có phí và miễn phí thì em đều đặt trách nhiệm là cao nhất và cao như nhau để có thể đưa đến những trải nghiệm, dịch vụ tốt nhất cho khách hàng.
- Một mình lên kế hoạch, dẫn tour, bạn phải mất bao lâu để chuẩn bị cho mỗi lần?
Trong tour số 1 thì em đã dành 4 ngày để chuẩn bị. Trong các tour tiếp theo em có những người bạn đồng hành cùng xây dựng ý tưởng, đi khảo sát nên cũng mất ít thời gian và công sức hơn. Nhưng cũng phải mất ít nhất là 3 ngày từ khâu lên ý tưởng sơ bộ, tìm hiểu nội dung qua mạng, thiết kế bảng đăng ký và quảng bá tour, khảo sát thực tế địa điểm và câu chuyện sâu hơn mà không có trên mạng, diễn tập và bắt đầu tour chính thức.
- Đang nhận được hiệu ứng khá tốt về loại hình du lịch này, bạn có dự định gì tiếp theo?
Trong tương lai gần hoặc xa, em sẽ cố gắng xây dựng và hoàn thiện nhiều tour online và tour thực tế nhằm phục vụ khách hàng khi hết Covid-19. Ngoài ra, em cũng có ý định thành lập doanh nghiệp du lịch trải nghiệm tại Sa Pa, vừa cung cấp những dịch vụ, tour cùng người bản địa cho khách hàng vừa đào tạo, tạo công ăn việc làm cho những hướng dẫn viên bản địa một cách hiệu quả và bền vững hơn. Bên cạnh đó, không chỉ có những tour cho khách nội địa mà còn có những tour tiếng Anh dành cho khách quốc tế.
> Đọc tin mới nhất hôm nay.
> Cập nhật tin tức mới nhất về du lịch.
Bài liên quan
