Cũng giống như tất cả các ngành nghề khác chịu áp lực của cuộc “Cách mạng công nghiệp 4.0”, ngành Du lịch Hà Nội cũng đứng trước yêu cầu nhanh chóng phát triển theo mô hình "du lịch thông minh" nhờ vào sự hỗ trợ của công nghệ, nhằm tạo ra và cung cấp dịch vụ tốt nhất cho du khách.
Theo quy hoạch phát triển du lịch thành phố Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, du lịch Hà Nội được định hướng phát triển với mục tiêu: “Đến năm 2020, du lịch Hà Nội trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật đồng bộ, hiện đại; sản phẩm du lịch chất lượng cao, đa dạng, có thương hiệu, có sức cạnh tranh; mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, thân thiện với môi trường; xây dựng Hà Nội trở thành điểm đến hấp dẫn, có đẳng cấp và xứng đáng là trung tâm du lịch của khu vực và cả nước”.
Sự thích ứng kịp thời
Hiện nay, một số cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn Hà Nội đã thích ứng kịp thời, từng bước ứng dụng công nghệ phục vụ khách du lịch trong việc hướng dẫn tham quan, đặt phòng, đặt tour… Mặc dù mới mẻ, nhưng những nền tảng bước đầu này hứa hẹn những bước phát triển mạnh mẽ trong tương lai.
Du khách thích thú nghe thuyết minh tự động khi thăm Trung tâm Văn Miếu - Quốc Tử Giám. (ảnh minh họa)
Đầu năm 2018, Trung tâm hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám đưa vào khai thác hệ thống thuyết minh tự động về di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Để sử dụng hệ thống này, khách tham quan sử dụng một thiết bị có cài sẵn các nội dung thuyết minh, được biên soạn cẩn thận về các câu chuyện lịch sử, câu chuyện di sản giúp khách tham quan dễ dàng hình dung quá trình hình thành và phát triển các giá trị của di tích.
Những thông tin này được các chuyên gia văn hóa thẩm định kỹ trước khi triển khai. Nội dung thuyết minh được biên soạn bằng tám thứ tiếng gồm: Tiếng Việt, Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Trung Quốc. Với thiết bị trên tay, chỉ cần bấm nút, khách tham quan được một “hướng dẫn viên ảo” hướng dẫn thăm mọi ngõ ngách của di tích.
Anh Đinh Khánh Nam, khách du lịch đến từ TP Hồ Chí Minh cho biết: “Nếu tham quan Văn Miếu - Quốc Tử Giám mà không có hướng dẫn viên thuyết trình thì chúng tôi sẽ gặp khó khăn trong tìm hiểu. Khách đi lẻ nếu thuê dịch vụ thuyết minh của di tích thì tốn kém. Hệ thống thuyết minh tự động này rất thuận lợi cho hành trình tìm hiểu di tích của chúng tôi”.
Một sản phẩm du lịch khác của Hà Nội cũng được ứng dụng hệ thống thuyết minh tự động là Trung tâm Bảo tồn Di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội đưa vào hoạt động phần mềm hướng dẫn tham quan Hoàng thành Thăng Long.
Chỉ cần một điện thoại thông minh, khách tham quan có thể tải phần mềm này và sẽ có hướng dẫn viên ảo giúp đỡ khám phá Hoàng thành. Những hoạt động tuy nhỏ, nhưng đánh dấu những bước chuyển lớn của du lịch Thủ đô. Đó là sự tham gia ngày càng sâu hơn của công nghệ vào phục vụ khách du lịch, mà rộng hơn, chính là phát triển du lịch thông minh.
Người dân và du khách trải nghiệm trang thông tin điện tử 360 độ của quận Hoàn Kiếm.
Mới đây nhất (5-2018), UBND quận Hoàn Kiếm đã cho ra mắt trang thông tin điện tử Hoàn Kiếm 360 độ, nhằm tạo điều kiện cho người dân và du khách trong nước và quốc tế có thể tìm hiểu và tham quan về du lịch quận Hoàn Kiếm một cách dễ dàng ở bất cứ đâu và bất cứ lúc nào thông qua thiết bị truy cập internet.
Qua đó, du khách có thể tìm kiếm các địa điểm du lịch, dịch vụ, thương mại của quận Hoàn Kiếm hiển thị dưới dạng bản đồ Google map hoặc danh sách, trải nghiệm và khám phá các địa điểm bằng công nghệ ảnh 360 độ, đặt phòng khách sạn, đặt tour du lịch, các dịch vụ đặt chỗ và thương mại điện tử...
Đặc biệt, hệ thống cơ sở dữ liệu này đã được tích hợp trên các ứng dụng của điện thoại di động. Qua đó, du khách có thể tương tác và trải nghiệm thực tế về các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, điểm đến du lịch, các dịch vụ thương mại du lịch một cách trực quan và sinh động giống như đang đứng ngay tại không gian và địa điểm đó.
Sự phát triển tất yếu
Du lịch thông minh là hoạt động du lịch được xây dựng trên nền tảng của công nghệ và truyền thông; giúp cho sự tương tác, kết nối chặt chẽ giữa nhà quản lý, doanh nghiệp và khách du lịch, nhằm nâng cao chất lượng phục vụ khách, đồng thời, giúp cho việc quản lý thuận tiện hơn.
Các nước trên thế giới như: Hà Lan, Tây Ban Nha, Hàn Quốc… đã ứng dụng công nghệ triệt để phục vụ khách du lịch từ việc đặt các dịch vụ tại khách sạn, nhà hàng, xin cấp visa, mua vé máy bay… Việt Nam, trong đó có Hà Nội cũng đang từng bước xây dựng thành phố thông minh, trong đó, du lịch được ưu tiên.
Theo thống kê, tỷ lệ khách du lịch trong nước đặt phòng trực tuyến tại khách sạn và đặt tour du lịch trực tuyến đạt hơn 60%; tỷ lệ khách du lịch quốc tế sử dụng hai dịch vụ này đạt hơn 75%. Thành phố Hà Nội nằm trong Top 10 điểm đến có lượng khách du lịch đặt phòng qua website tăng nhanh nhất trong một năm trở lại đây (với tỷ lệ tăng trưởng đạt 261%) theo điều tra thống kê và đánh giá của trang www.airbnb.com.
Thời gian qua, nhiều địa điểm công cộng đông khách du lịch tại Hà Nội như: Khu vực hồ Hoàn Kiếm, Phố Sách, sân bay quốc tế Nội Bài, trên một số tuyến xe buýt đã được phủ wifi miễn phí. Sắp tới sẽ là một số điểm du lịch ngoại thành như: Làng gốm sứ Bát Tràng, làng cổ Đường Lâm… cũng sẽ được phủ wifi miễn phí trong năm nay.
Hà Nội đang hoàn thiện việc xây dựng phần mềm quản lý dữ liệu dùng chung cho ngành du lịch. Hiện tại, Cổng thông tin điện tử du lịch Hà Nội tại địa chỉ www.myhanoi.vn đã hoàn thành giao diện, hệ thống, tính năng… Cổng thông tin không chỉ cung cấp thông tin về các tài nguyên du lịch, mà còn gợi ý, đề xuất lịch trình, chi phí dự kiến. Khách cũng có thể tham khảo, lựa chọn các cơ sở lưu trú từ khách sạn đến homestay, ẩm thực, các địa điểm mua sắm… Đây thật sự là “cầu nối” giữa doanh nghiệp du lịch và khách, là trợ lý hữu ích với khách du lịch trong nước và ngoài nước. Hiện tại, Sở Du lịch phối hợp Sở Thông tin và Truyền thông, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) xây dựng bản đồ số về du lịch Hà Nội theo công nghệ GIS, xây dựng phần mềm quản lý dữ liệu chung.
Giám đốc Sở Du lịch Trần Đức Hải nhận định, sự phát triển của mô hình du lịch thông minh là tất yếu, bởi đây là cách trực tiếp và nhanh nhất giúp các đối tượng khách tìm kiếm thông tin, hiểu rõ hơn những điểm đến, giá trị nổi bật của Hà Nội. Từ đó, họ có thể nhanh chóng lựa chọn được những chương trình, hành trình phù hợp nhu cầu, sở thích, túi tiền của mình. Đây cũng là xu hướng phát triển mà Hà Nội tiếp tục ưu tiên đầu tư trong thời gian tới.