Aretha Franklin qua đời ở tuổi 76 vào sáng ngày 16.8 và chính thức được chôn cất ngày 31.8 vừa qua, đã để lại cho nhân loại di sản tinh thần giàu có hơn những giá trị về vật chất.
Aretha Franklin trình diễn tại Thánh đường St. John the Divine, thành phố New York, ngày 07.11.2017. (Ảnh: Nicholas Hunt/WireImage)
Ngay sau thông tin cái chết của Aretha Franklin lan ra, tên của bà, gắn liền với danh hiệu “Nữ hoàng nhạc Soul”, đã lọt top trend mạng xã hội. Nhiều tên tuổi vĩ đại nhất thế giới đã không tiếc lời ngợi ca tài năng và tầm ảnh hưởng của Aretha. Cựu tổng thống Mỹ Obama nhận định: “Trong giọng hát của bà, chúng ta có thể cảm nhận được dòng chảy lịch sử, sự trọn vẹn và mọi cung bậc của sức mạnh và nỗi đau, bóng tối và ánh sáng, mong muốn được cứu chuộc và sự trân trọng mà nhân loại phấn đấu miệt mài để giành được”. Nữ nghệ sĩ đa tài từng đạt Emmy và Oscar, Whoopi Goldberg, bày tỏ: “Giờ đây bà đang an nghỉ bên đền thờ của Chúa”.
Aretha là chủ nhân của 18 giải Grammy, các sản phẩm âm nhạc của bà đã từng 73 lần lọt bảng xếp hạng Billboard’s Hot 100, nhưng số tiền huyền thoại âm nhạc này kiếm được không hề tương xứng so với dấu ấn sâu sắc bà để lại. Nữ ca sĩ chưa từng xuất hiện trên bất kỳ bảng xếp hạng những người nổi tiếng có thu nhập cao nhất nào của Forbes. Ước tính mức thu nhập hàng năm trong suốt những thập kỷ cuối cùng cuộc đời bà chỉ khoảng vài triệu đô la Mỹ.
Con số này tuy lớn trong mắt người bình thường, nhưng lại chẳng thể so bì với thu nhập của những ca sĩ cùng lứa, chẳng hạn như Barbra Streisand (giá trị tài sản hiện tại 400 triệu đô la Mỹ), hoặc những ngôi sao mới nổi sau bà như Madonna (590 triệu đô la Mỹ) và Beyoncé (355 triệu đô la Mỹ). Một so sánh khác là Michael Jackson. Ước tính thu nhập cả đời của Ông hoàng nhạc Pop sau khi điều chỉnh tỷ lệ lạm phát đạt khoảng 2 tỷ đô la Mỹ. Đó là chưa kể tổng thu nhập cao ngất ngưởng sau khi mất, một phần nhờ vào khoảng tiền 825 triệu đô la Mỹ Sony chi trả năm 2016 để mua lại khoản đầu tư của Michael Jackson trong Sony/ATV, nhà xuất bản âm nhạc lớn nhất thế giới.
Nữ hoàng nhạc Soul trình diễn tại thành phố Atlantic ngày 27.05.1989. (Ảnh: Waring Abbott/Getty Images)
Nguyên do thứ nhất gây ra khoảng chênh lệch nói trên đến từ việc đi lưu diễn. Trong khi các diva khác đạt được thu nhập hàng triệu đô la Mỹ ở mỗi địa điểm lưu diễn, Aretha Franklin chỉ đạt được trung bình 265.068 đô la Mỹ trong 36 tháng qua, theo nhà cung cấp dữ liệu concert Pollstar. Bà chỉ biểu diễn tại các rạp hát hạng trung thay vì ở các vũ đài hay sân vận động quy mô lớn. Trong 20 năm qua, trung bình mỗi năm bà chỉ thực hiện khoảng 10 buổi biểu diễn.
Số lượng khiêm tốn các buổi biểu diễn có nguyên nhân phần lớn do phương thức di chuyển tới nơi diễn của Aretha, chứ không phải vì khan hiếm những lời mời hát. Bà đã mắc bệnh sợ máy bay từ chuyến bay năm 1983. Từ sau sự kiện này, Aretha luôn di chuyển đến các địa điểm lưu diễn tại Bắc Mỹ bằng xe buýt, điều này đã giới hạn mức thu nhập tiềm năng của bà.
Aretha Franklin trình diễn tại buổi concert ở Madison Square Gardennăm 1971. (Ảnh: Walter Ioss Jr./Getty Images)
Nguyên nhân thứ hai giới hạn thu nhập của Aretha là doanh số bán album. Các ca khúc của bà, từ “Respect” cho đến “(You Make Me Feel Like) A Natural Woman”, vẫn là những tác phẩm được biết tới nhiều nhất thế giới. Tuy nhiên, kể từ khi Nielsen SoundScan bắt đầu ghi nhận doanh số album của nghệ sĩ vào những năm đầu thập niên 90, bà chỉ bán được 8.8 triệu bản. Con số này chỉ nhỉnh hơn một chút so với lượng tiêu thụ rapper nổi tiếng hiện tại, Drake đạt được chỉ trong vòng một năm.