“Vượt cả mong đợi. Không chỉ truyền kinh nghiệm thiết thực để người làm du lịch (DL) vận dụng vào điều kiện đặc thù, mà còn nói rõ cả những thất bại để người đi sau rút kinh nghiệm.

Hơn thế, anh còn truyền lửa, cảm hứng cho các nhà quản lý địa phương, sinh viên Đại học Đồng Tháp thay đổi cách làm, cách học để hướng tới thực thi DL cộng đồng bền vững của chiều sâu văn hóa” - ông Lê Minh Hoan - Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp - đúc kết buổi nói chuyện giữa những người làm DL cộng đồng Đồng Tháp với ông Nguyễn Sự - nguyên Bí thư Thành ủy Hội An.

Lớp học “một kèm một”

Nghe danh đã lâu, vì vậy khi nghe tin Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp đích thân ra tận Hội An mời ông Nguyễn Sự về đứng lớp dạy làm DL tại ĐH Đồng Tháp - nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cho DL Đồng Tháp và cả vùng ĐBSCL, tôi cố công đến dự.

Tôi thực sự ấn tượng lớp học ngay cái nhìn đầu tiên. Không chỉ vì có đủ mặt người làm DL cộng đồng ở Đồng Tháp, mà còn bởi mô hình “một kèm một”: Địa phương có doanh nghiệp DL tham gia thì Bí thư huyện đó cùng tham gia, mà theo lời Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp là doanh nghiệp học để làm và người đứng đầu địa phương đó học để tạo điều kiện cho doanh nghiệp làm tốt hơn.

“Đây không phải là lớp học vì tôi không phải và không dám nhận mình là thầy, chỉ xin chia sẻ với anh chị những gì tôi đã trải nghiệm...” - ông Nguyễn Sự nhanh chóng xóa ranh giới người dạy - người học ngay câu nói đầu tiên. Không giáo trình, không đề cương, giấy tờ, ông Sự bắt đầu và kết thúc buổi trò chuyện bằng “người thật, việc thật” từ hành trình xây dựng và phát triển DL ở Hội An quê ông.

Ông không chỉ nói về thành tựu, mà nói cả những thất bại, nói thật rõ, thật chi tiết với kỳ vọng để không lặp lại. “Cho mãi đến năm 1993 khi làm Chủ tịch UBND thị xã Hội An, tôi còn dốt nhiều thứ lắm, phải học và trả giá khá nhiều khi quyết tâm đeo đuổi ý tưởng DL cho Hội An” - ông Sự chân tình - “Khi tôi đề xuất ý tưởng DL, một số cán bộ phán ứng và cho là tôi lạc đường vì không chọn ngư nghiệp làm thế mạnh. Còn người dân thì chửi bới, thậm chí dọa đốt nhà khi tôi làm phố đi bộ, lập lại trật tự vỉa hè...”.

Những lời khuyên hữu ích

“Tôi phải làm gì để giữ chân khách khi họ đến vào thời điểm nhà cạnh bên có đám tang?” - Huỳnh Trịnh Quốc Phong - chủ khu Homestay “Phong - La Vent” được biết đến với ngôi nhà làm từ tre ngay giữa cánh đồng hoa rộng 5ha tọa lạc xã Tân Khánh Đông - đặt câu hỏi ngay sau khi ông Sự kết thúc phần trình bày về cách làm DL Hội An. Theo lời ông Phong, một nhà văn người Mỹ đồng ý lưu trú tại “Phong - La Vent” 1 tháng, nhưng chỉ sau 1 tuần, khách đã ra đi vì âm thanh từ tiếng kèn, tiếng trống...

Nghe câu hỏi, nhiều người tỏ ra lo, vì độ khó của tình huống này không hề nhỏ. Thế nhưng ông Sự đã hóa giải một cách “tâm phục - khẩu phục”: Kèn trống trong đám tang là phong tục của người Việt, thậm chí còn phản cảm nếu khuyên nhà có đám dừng hoạt động biểu thị tính hiếu nghĩa này chỉ vì để làm hài lòng vị khách của mình, nên thay đổi cách nhìn để biến bất lợi thành lợi thế.

“Ở đây có 2 tình huống. Nếu bạn biết trước về đám tang, bạn phải nói rõ với khách để họ hiểu và thông cảm. Trường hợp bạn không biết trước, thay vì bất lực nhìn khách ra đi, sao bạn không thử giải thích với khách đó là phong tục bản địa, mà nhà văn nước ngoài như anh ta rất cần để làm giàu kho tư liệu, rồi tự nguyện đưa họ đến tìm hiểu?

Tôi nghĩ, nếu bạn làm được điều này, khả năng nhà văn thay đổi quyết định vào “phút cuối” là rất lớn”. Ngay khi ông Sự dứt lời, anh Phong đứng phắt lên chân tình cảm ơn. “Khi bắt đầu làm DL, nhiều người khuyên tôi ra Hội An học, tôi chần chừ, nhưng giờ dù chưa “đi 1 ngày đàng, tôi đã học được 1 sàng khôn”. Rất cảm ơn anh Sự”.

Anh Trần Thanh Hùng - chủ Homestay “Ngôi nhà Hoa Ếch” (phường Tân Quy Đông - Sa Đéc) nhờ “chỉ giáo” 2 tình huống: “Phải thuyết phục như thế nào để khách đồng ý vào khách sạn ở vì homestay hết phòng và làm gì để du khách đồng ý cùng tham gia các hoạt động làm vườn”.

Ông Sự “bật” lại ngay: “Không có cách thuyết phục nào tốt hơn là mình chỉ nhận đủ số lượng. Bây giờ là “DL niềm tin”, khách tin mình họ mới tìm đến. Vì vậy, tốt nhất mình đừng làm mất niềm tin của khách”.

Ông Sự đưa ra thí dụ về nhà may nổi tiếng chuyên may cho người nước ngoài ở Hội An. Chỉ vì sơ suất với lời đề nghị điều chỉnh lại đường chỉ đã sứt trên bộ trang phục của một vị khách nước ngoài, sau đó vị khách đưa hình ảnh “sứt chỉ” này lên Facebook, lập tức dậy lên làn sóng tẩy chay, mà nhà may đóng cửa chuyển nghề sau 7 thángvắng khách.

Về việc kéo khách vào hoạt động làm vườn, ông Sự gợi ý: Phải công khai sớm và đầy đủ các hoạt động này đến khách hàng để họ chủ động tìm hiểu trước.

Nghe một doanh nghiệp đặt câu hỏi cách xử lý nạn “phá bĩnh” của hàng xóm, cụ thể là hộ lân cận thấy có khách đến là mang thuốc sâu ra phun, khiến khách bỏ đi... cứ ngỡ, ông cựu Bí thư Hội An sẽ bày ra cách nhờ sự can thiệp từ cơ quan chức năng, nhưng ông đã làm mọi người thán phục bởi cái tâm của người làm DL cộng đồng: “Không có cơ quan nào, giải pháp nào thỏa đáng và bền vững hơn sự tự nguyện”.

Ông Sự gợi mở: Ngày trước ở Hội An cũng từng vướng nạn này, homestay vừa nhận khách, nhà bên cho dọn chuồng, tắm heo... Mùi hôi bốc lên, khách bỏ đi. Nhà làm homestay cầu cứu, ông Sự xuống xem và gợi ý: Thay vì “ăn trọn”, chủ homestay nên chia sẻ cho hộ lân cận phụ trách dịch vụ giặt ủi, hay cho thuê xe... để gắn bó quyền lợi. “Sau đó, chuồng heo được dẹp, các hộ liên kết lại đón khách vì đã cộng đồng quyền lợi”.

Nghe nhiều doanh nghiệp băn khoăn giữa nghịch lý trồng hoa kiểng cần phân, thuốc nhưng nếu phun thuốc thì ảnh hưởng đến môi trường homestay..., ngay lập tức ông Sự gọi điện về người có trách nhiệm kỹ thuật ở làng rau sạch Trà Quế (TP.Hội An) để chuyển giao “công nghệ pha chế thuốc trừ sâu từ thảo dược” vào Đồng Tháp để “khắc chế” nguy cơ ô nhiễm.

Hơn thế nữa, ông liền nối kết doanh nghiệp DL ở Hội An với doanh nghiệp DL Đồng Tháp. Đồng Tháp có rất nhiều lợi thế về DL cộng đồng, nhất là ở xã Tân Thuận Đông (TP.Cao Lãnh), chỉ riêng mô hình “Cây cam nhà tôi” quá đủ để du khách trong tua Hội An - Đồng Tháp. Ông Sự tự tin: “Được tận tay tưới nước, xới gốc... cây cam đơm hoa, cho trái sẽ khiến du khách sớm quay trở lại Đồng Tháp”.

“Thông qua hành trình có đủ “máu và hoa” để đưa Hội An bứt phá thành “điểm đến” của du khách trong và ngoài nước với thông điệp: “DL phải gắn liền với văn hóa, song hành, nương tựa và bảo tồn thiên nhiên thì DL mới có giá trị và phát triển bền vững”, ông Nguyễn Sự không chỉ mở ra nhiều điều để thầy - trò Đồng Tháp có thêm cơ sở đổi mới công tác dạy - học về du lịch và làm du lịch, hơn thế nữa, ông còn truyền cảm hứng, truyền lửa cho tất cả thầy - trò chúng tôi nhiều giá trị văn hóa về lối sống - cống hiến”.

TS Lương Thanh Tân - Phó Hiệu trưởng ĐH Đồng Tháp

Theo Laodong