Đã thành tục lệ, cứ vào ngày 23 tháng Chạp Âm lịch hàng năm, tất cả các gia đình Việt lại chuẩn bị mâm cỗ để tiễn ông Táo về trời, nhằm mục đích cầu cho một năm mới đầy đủ, êm ấm. Tuy nhiên, mâm cúng ông Táo gồm những gì và cách cúng ông Táo như thế nào cho đúng thì không phải ai cũng biết. Mời bạn đọc hãy cùng Shopee theo dõi bài viết sau để có thêm kinh nghiệm làm lễ cúng ông Táo về trời.
Mâm cúng ông Táo gồm những gì?
Trong ngày cúng ông Táo, người dân cả nước đều làm một mâm cúng ông Táo về trời. Mỗi vùng miền sẽ có đôi chút khác nhau trong việc chuẩn bị đồ thờ cúng ông Táo.
Thông thường, mâm cỗ miền Bắc gồm rất nhiều món, cơ bản gồm: Gạo, muối, bát canh mọc, thịt vai lợn luộc, món xào thập cẩm, xôi gấc, giò, chè khô, ấm trà sen, bưởi, 3 chén rượu, hoa quả, cau, lá trầu, hoa cúc, tiền vàng.
Và đặc biệt, không thể nào thiếu món cá chép sống hoặc rán, vì đây chính là phương tiện của ông Táo để lên chầu trời. Gia đình nào có trẻ em thì còn cúng thêm 1 con gà luộc, loại gà cồ mới lớn (mới tập gáy), ngụ ý nhờ ông Táo xin Ngọc Hoàng Thượng đế cho đứa trẻ có nhiều nghị lực, sinh khí khi lớn lên, giống như con gà cồ.
Còn ở miền Nam, tùy theo điều kiện của từng gia đình, bên cạnh các lễ vật chính theo từng miền, có thể làm lễ mặn với các món ăn ngày Tết truyền thống như: chân giò luộc, xôi gà, các món canh,…hoặc lễ chay với hoa quả, trầu cau, tiền giấy vàng bạc,… để tiễn ông Táo lên trời.
Mâm cúng ông Táo ở miền Bắc
Ngày nay, bên cạnh lễ vật như cá chép, vàng mã, nhiều nơi ở miền Bắc còn cúng xôi chè. Lễ vật cúng Táo công gồm: 3 chiếc mũ ông Công (2 ông + 1 bà) và 3 con cá chép làm ngựa đưa Táo lên trời. Lưu ý: Mũ dành cho ông Táo thì có 2 cánh chuồn, còn mũ cho bà Táo thì không có cánh chuồn.
Những chiếc mũ này được trang trí bởi các gương nhỏ hình tròn lóng lánh cùng các dây kim tuyến sặc sỡ. Để đơn giản, đôi khi người dân chỉ cúng tượng trưng 1 cỗ mũ ông Công (2 cánh chuồn) kèm theo 1 chiếc áo và 1 đôi hia bằng giấy bìa. Mũ, áo hay hia có màu sắc thay đổi theo năm ngũ hành: Màu vàng cho năm hành Kim, màu trắng cho năm hành Mộc, màu xanh cho năm hành Thủy, màu đỏ cho năm hành Hỏa và màu đen cho năm hành Thổ.
Theo quan niệm xưa, đây là thời gian bàn giao của Hành khiển và Táo quân. Vì vậy, các gia đình sẽ dọn dẹp sạch bàn thờ, đốt hết chân nhang cũ, lau dọn bát hương để trang trí nhà cửa chuẩn bị đón năm mới.
Mâm cúng ông Táo ở miền Nam
Miền Nam là nơi có sự giao thoa văn hóa giữa nhiều vùng miền. Do đó, việc cúng ông Táo của người miền Nam cũng có đôi nét tương đồng với miền Bắc. Bên cạnh những vật phẩm cúng chủ đạo trên, người miền Nam còn có thêm đĩa đậu phộng, kẹo vừng đen và một bộ “Cò bay ngựa chạy”.
“Cò bay ngựa chạy” là hình con cò, con ngựa được cắt bằng giấy, không có khung tre cầu kỳ như miền Bắc. Ở miền Nam, ngày Tết Táo quân không có tục rút chân nhang, không mua cá chép thả trong chậu rồi thả sông, không hóa vàng mũ thờ, vì họ không thờ mũ áo. Một số nơi còn nấu thêm xôi chè hoặc chỉ có mâm trái cây đơn giản.
Hướng dẫn cách cúng ông Táo
Trước khi thực hiện nghi lễ cúng ông Táo, bạn cần chuẩn bị các lễ vật. Vậy đồ cúng ông Táo gồm những gì? Đó là:
Chuẩn bị 1 cái dù màu đỏ, viền vàng che nắng che mưa.
1 cái bàn được phủ bằng tấm vải đỏ ngay ngắn, đủ lớn để đặt mâm cúng.
1 mâm cúng gồm: xôi đỏ, gà trống trắng, 3 chén rượu (3 màu đỏ, vàng, trắng), 3 chén trà (3 loại có mùi vị khác nhau). Màu đỏ đem lại vận khí tốt, màu vàng đem đến sự bình an và màu trắng đem đến tài lộc.
1 mâm ngũ quả cúng ông Táo đẹp mắt, đầy đặn. Trên mâm ngũ quả có cài thêm 9 bông hoa đồng tiền màu đỏ.
3 bộ quần áo, mũ, giày cho 3 vị thần gồm: màu đỏ cho thần Thổ công Táo quân, màu trắng cho thần Thổ Kỳ, màu vàng cho thần Thổ địa.
Vàng thuyền, vàng thỏi và vàng lá cho 3 vị. (Mỗi vị gồm 99 thuyên, 99 thỏi và 99 lá).
Lưu ý: Không đốt tiền âm phủ vì đây là cúng thần tiên, không phải vong hồn.
3 con cá chép, nếu mua được 3 con màu đỏ, vàng, trắng là tốt nhất.
9 cây nến đỏ.
Cách cúng ông táo
Sau khi đã chuẩn bị đồ cúng ông Táo xong, người lớn nhất trong gia đình sẽ tắm rửa thật sạch sẽ, dùng rượu súc miệng trước khi tiến hành nghi lễ cúng:
Thắp 9 nén nhang.
Quỳ xuống lễ 9 lễ.
Lễ cúng thường được thực hiện trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp Âm lịch.
Trên đây là những thông tin giúp bạn trả lời câu hỏi mâm cúng ông Táo gồm những gì cũng như hướng dẫn cách cúng ông Táo. Mong rằng bài viết hữu ích với bạn, giúp bạn chuẩn bị tốt nhất cho ngày cúng ông Táo sắp tới!